Elektrik İç Tesisat Kontrol ve Uygunluk Raporu

Elektrik İç Tesisat Kontrolü Nedir?

• Elektrik iç tesisat kontrolü, binalarda kullanılan elektrik sistemlerinin güvenlik ve uygunluk açısından değerlendirilmesidir.

• Yasal zorunluluklar ve yönetmeliklere uygunluk açısından periyodik tesisat kontrolleri yapılır.

• Olası elektrik kaynaklı yangın ve kaza risklerini azaltmayı hedefler.

• Enerji verimliliğini ve uzun ömürlü tesisat kullanımını destekler.

• Kurumsal ve konut bazında raporlama süreçlerinin başlatılmasına temel oluşturur.

Elektrik İç Tesisatın Tanımı ve Kapsamı

• Elektrik iç tesisatı; bina içindeki prizler, anahtarlar, sigorta kutuları ve kablolar gibi tüm elektrik altyapısını kapsar.

• IEC ve TS EN standartlarına uygun tesisat, elektriksel güvenlik açısından kritiktir.

• Kapsama; aydınlatma sistemleri, kuvvet panoları ve topraklama tesisatı dahildir.

• Yeni ve mevcut yapılar için uygunluk analizleri, tesisat kapsamında değerlendirilir.

• Yanlış bağlantılar veya eksik topraklama, tesisat bütünlüğünü tehdit eden başlıca unsurlardandır.

Tesisat Kontrolünün Amacı ve Hedefleri

• Binalarda elektrikle ilgili can ve mal kayıplarını önlemek en temel hedeftir.

• Enerji dağıtımında verimlilik sağlamak için sistemin doğru çalışıp çalışmadığı kontrol edilir.

• TSE ve elektrik yönetmeliklerine uygunluğun sağlanması amaçlanır.

• Elektrikli cihazların ve altyapının ömrünü uzatmak için periyodik denetimler önerilir.

• Sigorta ve güvenlik şirketlerinin raporlama gerekliliklerini karşılamak hedeflenir.

Kontrol Edilen Ana Unsurlar Nelerdir?

• Topraklama sistemi ölçülerek direnç değeri kontrol edilir; 5 Ohm altında olması önerilir.

• Kablolama yolları, kabloların tipi ve bağlantı noktaları denetlenir.

• Sigorta panosu ve kaçak akım röleleri fonksiyonel olarak test edilir.

• Priz, anahtar ve aydınlatma armatürlerinin doğru bağlandığı doğrulanır.

• Yangın riski taşıyan gevşek veya hasarlı bağlantılar tespit edilip raporlanır.

Tesisat Kontrolünde Sıklıkla Kullanılan Yöntemler

• Gözle inceleme ile tesisatın genel düzeni ve fiziksel bütünlüğü değerlendirilir.

• Multimetre ve meger ile yalıtım direnci ve topraklama ölçümleri yapılır.

• Termal kamera ile aşırı ısınan bağlantı noktaları tespit edilir.

• Kaçak akım testi cihazları kullanılarak koruma rölelerinin çalışması kontrol edilir.

• Otomasyon sistemleriyle uzaktan izleme ve arıza tespiti olanakları artırılır.

Elektrik Tesisatında Uygunluk Raporunun Önemi

• Elektrik iç tesisatının güvenli ve yasal standartlara uygun olduğunun belgelenmesini sağlar.

• Mevcut tesisatın olası yangın, kısa devre gibi risklere karşı önlem almasına yardımcı olur.

• Resmi kurumlar, sigorta şirketleri ve inşaat denetimleri için zorunlu bir evrak işlevi görür.

• Mülk alım-satım süreçlerinde hem alıcıya hem de satıcıya güvence sunar.

• Elektrik enerjisi kullanımında verimlilik ve uzun ömürlülük açısından bilinçli kullanım sağlar.

Uygunluk Raporu Nedir ve Hangi Durumlarda Gereklidir?

• Elektrik uygunluk raporu, tesisatın yönetmeliklere ve standartlara uygunluğunu belgeleyen resmî bir rapordur.

• Yeni bina inşaatlarında, eski yapıların elektrik sisteminin yenilenmesinde ve kullanım amaçlı değişikliklerde düzenlenmesi zorunludur.

• Elektrik aboneliği açılışında ve tesisatta büyük tadilat sonrası bu belge talep edilir.

• 2023 verilerine göre büyükşehirlerde yapılan konutlarda kontrollerin %90’ı raporsuz başlatılamıyor.

• Uzmanlar, periyodik kontrol ve rapor alınmasını iş kazalarının ve kaçak elektrik kullanımının önüne geçmek için tavsiye ediyor.

Can ve Mal Güvenliği Açısından Uygunluk Raporunun Rolü

• Elektrik kaynaklı yangınların yaklaşık %45’i uygun olmayan tesisattan kaynaklanırken, rapor güvenliğin sağlanmasında kritik bir rol oynar.

• İyi bir uygunluk raporu oluşabilecek elektrik çarpması, kaçak akım ve kısa devre risklerini minimize eder.

• Tespit edilen eksikliklerin giderilmesiyle, cihaz arızaları ve enerji kayıpları azalır.

• Uzman mühendislerin tavsiyesiyle düzenli kontrol ve uygunluk raporu alınması, iş yeri ve konutlarda yasal yükümlülüğü karşılar.

• Sigorta koşullarının sağlanmasına doğrudan etkisi bulunduğundan, can kaybı ve maddi zararın önüne geçer.

Uygunluk Raporunun Yasal ve Ticari Zorunlulukları

• Elektrik İç Tesisatı Yönetmeliği ve İlgili Türk Standartları kapsamında işletmeler ve konutlar için yasal mecburiyettir.

• 2022 yılındaki düzenlemeyle birlikte tüm yeni bina ruhsat işlemlerinde uygunluk raporu talep edilmektedir.

• Ticari işletmelerde, ruhsat yenileme ve denetimlerde uygunluk raporu ibrazı zorunludur.

• Resmi denetimler ve enerji sağlayıcıları, tesisatın uygunluk belgesi olmadan hizmet vermemektedir.

• Uzmanlar, yasal cezalar ve sigorta iptallerine karşı raporun düzenli olarak temin edilmesini öğütlemektedir.

Sigorta Şirketleri ve Resmi Kurumlar İle İlişkisi

• Binaların sigorta kapsamına alınabilmesi için elektrik tesisatında geçerli bir uygunluk raporu bulunması şarttır.

• Sigorta şirketleri, hasar tazminatlarında son beş yıl içerisinde alınmış uygunluk raporunun olup olmadığını kontrol eder.

• Resmi kurumlar ve belediyeler ruhsat ve iskan işlemleri öncesinde bu tür raporları zorunlu tutar.

• Eksik veya geçersiz raporlar; sigorta poliçesinin iptaline veya hasar taleplerinin reddine neden olabilir.

• Profesyonel mühendislerin önerisi, hem konut hem de ticari alanlarda süresi dolan raporların yenilenmesidir.

Kontrol Sürecinde Dikkat Edilmesi Gereken Standartlar

• Elektrik tesisatlarında güvenlik ve uygunluk için standartlara tam uyum gereklidir.

• Yönetmelik ve standartlar, can ve mal güvenliğini sağlamak adına uygulamada önceliklidir.

• Periyodik denetimler sırasında ulusal ve uluslararası standartlara göre işlemler yürütülür.

• Uygunluk raporları, elektrik tesisatının çağdaş gereksinimleri karşılayıp karşılamadığını ortaya koyar.

• Belgelendirme sürecinde eksiksiz dokümantasyon ve raporlama şarttır.

Elektrik İç Tesisat Yönetmeliği ve En Güncel Standartlar

• Elektrik İç Tesisat Yönetmeliği, tüm yeni ve mevcut projeler için temel çerçeveyi belirler.

• 2016 yılında güncellenen yönetmelik, yangın ve elektrik çarpması riskini azaltmayı hedefler.

• Kapsamlı yönetmelik maddelerine uyum, iskan ve ruhsat işlemleri için zorunludur.

• Uzmanlar, düzenli olarak mevzuattaki ve standartlardaki güncellemeleri takip etmeyi önerir.

• Projelendirme ve uygulama aşamasında yönetmeliğe uygunluk projenin sürdürülebilirliğini artırır.

TS EN ve IEC Standartlarının Uygulamadaki Yeri

• TS EN 61439 ve IEC 60364 gibi standartlar, malzeme seçimi ve montaj kurallarını tanımlar.

• Türkiye’de TS EN standartlarına uyulması yasal zorunluluktur ve belgelendirme süreçlerinde incelenir.

• IEC standartları, uluslararası projelerde referans olarak kabul edilir; global uyum kolaylaşır.

• Standartlara uygunluk; güvenli, enerji verimli ve uzun ömürlü tesisatların anahtarıdır.

• Uzmanlar, uygulama sırasında güncel standart kütüphanelerinin ve teknik dokümanların kullanılmasını önerir.

Standartlara Uygun Olmayan Tesisatın Riskleri

• Standartsız tesisatlar, elektrik çarpması ve yangın riski açısından ciddi tehlikeler taşır; Türkiye’de elektrik kaynaklı yangınlar tüm yangınların %20'sini oluşturur.

• Sigorta şirketleri, standart dışı tesisat bulunan binalarda teminatı reddedebilmektedir.

• İş kazaları ve yaralanmaların önemli bir kısmı, uygunsuz tesisat uygulamalarından kaynaklanmaktadır.

• Yetersiz topraklama ve koruma devreleri, sistem arızalarını ve ekipman kayıplarını artırır.

• Uzmanlar, rutin denetimlerle potansiyel tehlikelerin erkenden önlenmesini tavsiye eder.

Denetimlerde Kullanılan Test ve Ölçüm Prosedürleri

• Yalıtım direnci testi ile elektrik akımının istenmeyen yollardan kaçak yapıp yapmadığı ölçülür.

• Topraklama ölçümü, cihazların ve kullanıcıların güvenliği için zorunlu bir prosedürdür; yönetmelik gereği belirli periyotlarda yapılır.

• Kaçak akım rölesi testi, kaçak akım değerlerinin standart sınırlar içinde kalıp kalmadığını gösterir.

• Devre sürekliliği testleri ile tesisatın sorunsuz çalışıp çalışmadığı doğrulanır; uygulamada özel ekipman kullanılır.

• Uzman denetçiler, tüm test sonuçlarını raporlayarak bina sahibini bilgilendirir ve uygunluk ya da eksiklikleri belirtir.

Elektrik İç Tesisat Kontrolü Nasıl Yapılır?

• Elektrik iç tesisat kontrolü, güvenlik ve yasal uygunluk için periyodik olarak yapılmalıdır.

• Yetkili ve deneyimli bir elektrik mühendisi veya teknisyenin kontrol yapması yasal zorunluluktur.

• Bu kontrol sürecinde görsel gözlem, ölçüm ve testler çeşitli standartlara göre uygulanır.

• IEC 60364, TS HD 60364-6 ve Elektrik İç Tesisleri Yönetmeliği gibi standartlar esas alınır.

• Rapor sonucuna göre eksikler tespit edilip, çözüm önerileri belirtilir ve dokümantasyonu sağlanır.

Ön Hazırlık ve Tesisatın Görsel Kontrolü

• Tesisatta kullanılan tüm malzemelerin uygunluk belgeleri ve marka/model kayıtları incelenir.

• Kablo güzergâhları, prizler, anahtarlar, sigorta kutuları ve dağıtım tabloları gözle kontrol edilir.

• Çıplak iletken, gevşek bağlantı veya renk kodu hataları gibi erken uyarı verebilecek görsel kusurlar kayıt altına alınır.

• Bakanlık ve TSE standartlarına uygun montaj detayları ve işçilik kalitesi değerlendirilir.

• Tesis içinde kaçak akım rölesi veya yangın algılama tertibatı gibi ek güvenlik donanımlarının varlığı kontrol edilir.

Test ve Ölçüm Cihazlarının Kullanımı

• Multimetre, pens ampermetre, izolasyon test cihazı gibi ölçüm ekipmanlarıyla tesisata müdahale edilir.

• Kablolarda süreklilik testi ile kopukluk olup olmadığı kontrol edilir ve norm değerlerle kıyaslanır.

• Kaçak akım rölesinin açma testi ile rölenin hassasiyeti ve devreye girme süresi ölçülür.

• Priz ve anahtarlarda faz-faz ve faz-nötr voltaj ölçümleri yapılır; sapmalar raporlanır.

• Ölçüm işlemleri sırasında cihazların kalibrasyon belgeleri kontrol edilir ve uygunluk sağlanır.

Raporlama ve Bulguların Değerlendirilmesi

• Yapılan tüm test ve kontroller teknik rapora eksiksiz şekilde kaydedilir; varsa fotoğraflarla desteklenir.

• Bulunan aksaklıklar, ilgili standart maddelerine atıf yapılarak net olarak belirtilir.

• İyileştirilmesi gereken noktalar hakkında kısa ve orta vadeli çözüm önerileri eklenir.

• Elektrik kontrol raporu, taraflar veya kurumlar için resmi bir belge olarak arşivlenir.

• Muayene sonucu ‘uygun’ veya ‘uygunsuz’ şeklinde değerlendirilerek, gerekirse tekrar kontrol tarihi belirtilir.

Yalıtım Testleri ve Topraklama Kontrolü

• Kablo yalıtım dirençleri 500V veya 1000V ile uygun tipte izolasyon test cihazıyla ölçülür ve yönetmelik sınır değerleriyle karşılaştırılır.

• Topraklama direnci ölçümünde topraklama çubuğu, barası ve topraklama hattındaki süreklilik kontrol edilir.

• Menfez, borulama ve sıva altı tesisatlar için uygun yalıtım kontrolleri ve kaçak testleri yapılır.

• Özellikle topraklama direncinin 5 Ohm’un altında olup olmadığına dikkat edilir; raporda açıkça belirtilir.

• Uzmanlar, düzenli aralıklarla yalıtım testi ve topraklama ölçümleri tekrarlanmasını önerir.

Uygunluk Raporu Alım Süreci ve Gerekli Belgeler

• Elektrik iç tesisatlarda güvenliğin sağlanması için uygunluk raporu alınması zorunludur.

• Başvuru sürecinde eksiksiz ve doğru belgeye sahip olmak gereklidir; eksik belgeler başvuru sürecini uzatabilir.

• Raporun geçerlilik süresi, yasal düzenlemelere ve tesisatın kullanım amacına göre değişiklik gösterebilir.

• Başvuru sırasında yapılan hatalar olumsuz sonuçlanabilir; önceden sık yapılan hataları bilmek önemlidir.

• Sürecin tamamı yetkili bir elektrik mühendisi veya yetkili belgelendirme firması tarafından yürütülmelidir.

Uygunluk Raporu İçin Başvuru Adımları

• Yetkili bir elektrik mühendisine veya yetkili firmaya başvuru yapılmalıdır; bu firmaların listesi Elektrik Mühendisleri Odası tarafından yayınlanır.

• Periyodik tesisat kontrolleri için online randevu sistemleri kullanılarak zaman ve kaynak verimliliği sağlanabilir.

• Tesisatın bulunduğu il veya ilçedeki ilgili belediyeye veya dağıtım şirketine bildirim yapılmalıdır.

• Başvuru sırasında varsa eski uygunluk raporları ve önceki denetim raporları sunulmalıdır.

• Sürecin sonunda alınan başvuru kodu ile başvuru takibi online olarak yapılabilmektedir.

Talep Edilen Belgelerin Listesi ve Hazırlanması

• Tapu veya kira sözleşmesi, tesisata ait kullanım hakkını gösteren resmi belgedir; çoğu başvuruda zorunlu olarak talep edilir.

• En son tarihli elektrik projesi, mühendis onaylı ve ilgili makamlarca onaylanmış olmalıdır.

• Kimlik fotokopisi, işletme kayıt belgesi ve ilgili ruhsatlar yetkili makama teslim edilmelidir.

• Elektrik abonelik başvurusu yapılıyorsa, eski fatura örnekleri veya abonelik sözleşmeleri de gereklidir.

• Eksik veya güncel olmayan belgeler başvurunun reddedilmesine yol açar; her belge güncel ve okunaklı olmalıdır.

Raporun Geçerlilik Süresi ve Yenileme İşlemleri

• Elektrik iç tesisat uygunluk raporları genellikle 1 ila 2 yıl geçerlidir; tesisat türüne göre değişiklik gösterebilir.

• Yapılan tadilatlar veya kullanım amacında değişiklik olması durumunda raporun yenilenmesi gerekmektedir.

• Süresi dolan raporların, yasal mevzuata göre mutlaka yenilenmesi zorunludur; aksi halde cezai yaptırımlar uygulanabilir.

• Yenileme işlemleri esnasında önceki raporların ve güncel tesisat projesinin ibraz edilmesi gereklidir.

• Uzmanlar, raporun süresi bitmeden birkaç hafta önce başvurunun başlatılmasını önermektedir.

Başvuruda Sık Yapılan Hatalar ve Düzeltme Yöntemleri

• Eksik belge teslimi en yaygın hata olup, başvuru kabulünü geciktirir; başvuru öncesi kontrol listesi kullanılmalıdır.

• Yanlış veya eksik elektrik projesi sunmak, başvurunun reddine neden olur; projelerin mühendis onaylı olduğundan emin olunmalıdır.

• Tesisatın eski veya standartlara uygun olmayan kısımları raporda olumsuz sonuçlanabilir; ön bakım yapılması tavsiye edilir.

• Yanlış başvuru birimine yapılan başvurular süreçte uzamaya yol açar; başvuru yapılacak kurum önceden doğru belirlenmelidir.

• Uzmanlar, başvurudan önce yetkili uzmanlarla ön görüşme yapılmasını ve eksiklerin kontrol edilmesini önermektedir.

Sık Karşılaşılan Uygunsuzluklar ve Çözüm Yolları

• Elektrik iç tesisatlarında en çok tespit edilen uygunsuzluklar ve bunların çözüm yolları

• Mevcut sistemlerin güvenli ve mevzuata uygun hale getirilmesinde dikkat edilmesi gereken esaslar

• Uygunsuzlukların uzun vadede yol açabileceği riskler ve önleyici bakım uygulamaları

• Raporda sık rastlanan hata türleri ve bunlara yönelik pratik müdahale adımları

• Bina ve enerji verimliliğini artırmak için alınabilecek ek önlemler

İzolasyon Problemleri ve Düzeltme Yöntemleri

• İzolasyon testi ile kablolardaki kaçakların tespiti ve uygun sınırlarda tutulması (ör: ≥1 MΩ değeri)

• Aşınmış veya yıpranmış yalıtım malzemesinin değiştirilmesi, kaliteli izolasyon bandı ve boru kullanımı

• Nemli ortamlarda özel izoleli kablo ve buat kutusu kullanılması

• Kısa devre ve yangın riskini azaltmak için periodik izolasyon ölçümlerinin yapılması

• Uzman elektrikçi gözetiminde izolasyon eksikliklerinin giderilmesi ve belgelendirilmesi

Topraklama Eksiklikleri ile Mücadele

• Topraklama ölçüm cihazları ile direnç değerinin kontrol edilmesi (örn: ≤5 Ω önerilir)

• Topraklama iletkenlerinin uygun kesitte ve bakır/yüksek iletkenlikte kullanılması

• Korozyona dayanıklı topraklama elektrodu ve bağlantı ekipmanı seçimi

• Periyodik topraklama testlerinin düzenli olarak yapılması ve raporlanması

• Uzmanlarca önerilen çoklu topraklama sistemlerinin kurulumu ile ek güvenlik sağlanması

Aşırı Akım ve Kaçak Akım Koruma Eksiklikleri

• Sigorta ve otomatik kesicilerin tesisattaki yük kapasitesine uygun olarak seçilmesi ve periyodik kontrolü

• Kaçak akım rölelerinin (<30 mA hassasiyetli) monte edilmesi ve test edilmesi>

• Eski veya standart dışı koruma cihazlarının yeni normlara uygun olanlarla değiştirilmesi

• Aşırı akım durumlarında sistemin otomatik olarak enerjiyi kesmesini sağlayacak cihazların kullanılması

• Enerji izleme sistemleriyle akım kaçaklarının erken tespit edilmesi için teknolojik çözümlerin entegrasyonu

Hatalı Montaj ve Uygulama Yanlışlarının Giderilmesi

• Proje ve uygulama arasındaki uyumsuzlukların kontrol edilerek düzeltici işlem yapılması

• Donanım ve cihazların (priz, anahtar, lamba v.s.) montaj standardına uygun şekilde sabitlenmesi

• Kablo kanallarının ve tavalarının yönetmeliğe uygun olarak montajı ve kablo numaralandırmalarının yapılması

• Pano içerisinde dağınık bağlantıların düzeltilmesi ve etikete göre bağlantıların kontrol edilmesi

• Elektrik mühendisleri odası veya uzman mühendis tarafından nihai test ve kontrollerin gerçekleştirilmesi

Elektrik İç Tesisatta Periyodik Kontrollerin Faydaları

• Elektrik iç tesisatta düzenli kontroller, yangın ve elektrik çarpması risklerini minimize eder.

• Enerji kayıplarının önüne geçerek tasarruf sağlar ve fatura maliyetlerini düşürür.

• Arızaların önceden tespitiyle ani kesinti ve büyük hasarların önüne geçilir.

• Yasal gerekliliklere uygunluk sağlanarak olası ceza ve yaptırımların önüne geçilir.

• Elektrik tesisatının ömrünü uzatarak sistemin uzun süre verimli çalışmasını destekler.

Düzenli Kontrollerin Güvenlik Açısından Önemi

• Elektrik tesisatlarındaki izolasyon bozulmalarının zamanında tespitiyle yangın riski yüzde 30’a kadar azaltılır.

• TS EN 60364 standardına uygun kontroller, kullanıcıların can güvenliğini artırır.

• Kaçak akım tespiti ile elektrik çarpması vakalarının önlenmesi sağlanır.

• Uzman elektrik mühendislerinin önerisiyle yılda en az bir kez denetim yapılması tavsiye edilir.

• Riskli alanlarda yapılan kontrollerle çalışma ortamı güvenliği optimize edilir.

Enerji Verimliliğine Katkıları

• Düzenli yapılan kontroller sayesinde gereksiz enerji tüketimi yüzde 10’a kadar azaltılır.

• Enerji sarfiyatı yüksek olan ekipmanların tespit edilip optimize edilmesi kolaylaşır.

• Uzmanlar, periyodik kontrol ile sistem kayıplarının önüne geçilmesini önerir.

• Akım dengesizlikleri erken belirlenip enerji yönetimi daha verimli hale getirilir.

• Enerji verimliliği artırılarak karbon ayak izi düşürülür.

Arızaların Erken Tespitinin Sağladığı Avantajlar

• Potansiyel arızalar büyümeden tespit edilerek bakım maliyetleri yüzde 40’a kadar azaltılır.

• Plansız elektrik kesintileri önlenir ve üretim/devamlılık güvence altına alınır.

• Dijital test cihazlarıyla yapılan ölçümler, sorunlu noktaların hızlı saptanmasını sağlar.

• Uzman önerisine göre işleyişte aksama yaşanmaması için kontrollerin düzenli yapılması gerekir.

• Erken teşhis edilen arızalar, ekipman ömrünü uzatır.

Periyodik Kontrol Sıklığı ve Planlama İpuçları

• Yasal mevzuata göre endüstriyel tesislerde en az yılda bir periyodik kontrol şarttır.

• Uzmanlar, yüksek riskli bölgelerde kontrol sıklığının artırılmasını önerir.

• Kontrol planı yaparken teknik ekip ve iş güvenliği uzmanından destek alınması uygundur.

• Modern yazılım ve dijital takip sistemleriyle bakım periyotları otomatikleştirilebilir.

• Periyodik kontrollerin düzenli olarak kaydedilmesi, kalite yönetimi açısından kritiktir.

ÖNE ÇIKANLAR

DETAYLI BİLGİ İÇİN İLETİŞİM KANALLARINMIZDAN ULAŞABİLİRSİNİZ

0541 194 11 32

info@zedmuhendislik.com